Familierecht
Echtscheiding
Als u of uw partner het besluit heeft genomen om te gaan scheiden, komt er ontzettend veel op u af. In feite komt in korte tijd uw hele leven overhoop te liggen. Bij een scheiding, maar ook een ontbinding van een registreert partnerschap of een verbreking van een samenleving, moet u veel zaken regelen. Zeker wanneer u één of meerdere kinderen heeft. Denk daarbij aan afspraken over de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken, de kosten van de kinderen en de verdeling van het vermogen. Ik help u om deze moeilijke periode door te komen.
Er zijn meerdere mogelijkheden om uit elkaar te gaan. Allereerst bespreek ik samen met u welke marsroute het beste bij u past. Zo kunt u ervoor kiezen om mij in te schakelen als mediator of als advocaat.
Een overlegscheiding dient wat mij betreft altijd het uitgangspunt te zijn. Mijn ervaring is dat cliënten, die hebben geïnvesteerd in het doorlopen van een mediationtraject, in staat worden gesteld om duurzame en werkbare afspraken te maken over de gevolgen van de scheiding. Dit zorgt voor rust en overzicht ten aanzien van de scheidingssituatie op het moment zelf, maar ook voor de periode na de scheiding.
Het belang van de kinderen heeft daarbij de hoogste prioriteit. Ik streef ernaar om samen met u tot een constructieve oplossing van uw scheidingssituatie te komen met zo min mogelijk strijd.
Ook het maken van afspraken in overleg met uw partner door tussenkomst van advocaten behoort tot de mogelijkheden. U wordt in dat geval bijgestaan door mij als uw eigen advocaat en uw partner heeft tevens een eigen advocaat. Met hulp van de beide advocaten gaat u vervolgens met elkaar in gesprek, ook wel een viergesprek genoemd, met als doel tot het maken van goede afspraken te komen.
In het geval dat een redelijk overleg tussen u beiden niet mogelijk is, is het starten van een procedure bij de rechtbank het meest passend. De echtscheidingsprocedure vindt dan op tegenspraak plaats.
Mediation
Bij conflicten binnen het familierecht is mediation een goed middel om tot een duurzame oplossing te komen. Het voorkomt vaak langdurige en kostbare juridische procedures. Mediation wordt veel toegepast bij echtscheidingen en samenwoners die uit elkaar gaan. Vooral in het geval van het beëindigen van een relatie of huwelijk waarbij sprake is van minderjarige kinderen is mediation aan te raden.
De mediation kenmerkt zich door openheid over bijvoorbeeld financiële zaken, het is discreet en vertrouwelijk en er is voldoende ruimte voor de emotionele verwerking. Zo nodig kunnen andere deskundigen worden ingeschakeld, zoals een coach of orthopedagoog. Ook de inschakeling van een financieel specialist, bijvoorbeeld een fiscalist of accountant, komt regelmatig voor.
De mediator heeft een onpartijdige en onafhankelijke rol en is er voor beiden partners. Als advocaat-scheidingsmediator bewaar ik het overzicht, houd ik rekening met de wensen van jullie allebei, en denk ik constructief mee om tot passende, duurzame oplossingen te komen.
Als scheidingsmediator ben ik specialistisch opgeleid en geaccrediteerd door en aangesloten bij de vFAS. Dit is van meerwaarde op mijn werk als advocaat-scheidingsmediator, omdat ik u daardoor op verschillende niveaus binnen de scheidingsproblematiek bij kan staan. Dat is een belangrijk verschil met sommige andere mediators, die geen beëdigd advocaat zijn.
Second opinion by mediation
Wilt u weten wat uw rechten en plichten zijn? Wilt u de alimentatieberekening laten toetsen, het concept convenant laten nakijken of heeft u vragen die uw mediator niet kan beantwoorden? Ik kan u op de achtergrond bij een mediation adviseren. De ervaring leert dat dit vaak voor meer rust en zekerheid zorgt. Mijn gecombineerde expertise als advocaat en scheidingsmediator bewijst ook in deze situatie haar meerwaarde.
Bemiddeling door advocaten
In het geval dat mediation niet past bij uw scheidingssituatie is deze overlegvorm een goede optie ter voorkoming van een procedure op tegenspraak. Samen met uw partner gaat u in overleg om duurzame afspraken te maken over de regeling voor de kinderen en de financiële zaken die moeten worden afgewikkeld. Daarbij worden jullie begeleid door de beide advocaten. Dit kan bijvoorbeeld door het houden van één of meerdere zogenaamde viergesprekken, waarin beide partijen met hun advocaten om de tafel gaan. De afspraken die worden gemaakt, worden vervolgens vastgelegd in een (echt)scheidingsconvenant en in een ouderschapsplan.
Eenzijdige echtscheidingsprocedure (procedure op tegenspraak)
Soms is een juridische procedure niet te vermijden. Het kan voorkomen dat er zoveel is gebeurd dat redelijk overleg niet meer mogelijk is of dat de standpunten eenvoudigweg te ver uit elkaar liggen. Als er sprake is van verschil van inzicht over een aanzienlijk financieel belang, kan procederen zinvol zijn. Bijvoorbeeld omdat er een verschil van mening is over de waarde van onderneming van één van echtgenoten. Daarnaast is er regelmatig een conflict over de interpretatie van de wet- of regelgeving. Ook leidt de uitleg van huwelijksvoorwaarden tot veel procedures zodat ook na veelvuldig overleg een procedure nodig is.
Mocht het niet lukken om een overleg met uw partner te komen tot het maken van afspraken? In dat geval is het starten van een procedure noodzakelijk en zal ik u met raad en daad bijstaan en de benodigde juridische maatregelen voor u (laten) treffen.
Kinderen
Gezag en voogdij
Onder het gezag verstaat de wet het ouderlijk gezag en voogdij. Ouderlijk gezag wordt uitgeoefend door de ouders gezamenlijk of door één van hen. Voogdij wordt uitgeoefend door iemand anders dan de ouder(s). Belangrijke beslissingen over de kinderen waaronder medische beslissingen, schoolkeuze en verhuizingen vallen onder het gezag. Het gezag vervalt automatisch wanneer het kind 18 jaar wordt.
Tijdens het huwelijk (of geregistreerd partnerschap) hebben ouders het gezamenlijk gezag over hun kinderen. In principe blijft dit na de echtscheiding onveranderd. Op verzoek kan de rechtbank onder bepaalde voorwaarden een uitzondering maken en bepalen dat slechts één van de ouders na de scheiding het gezag uitoefent. Het gezag berust maximaal bij twee ouders.
Als u niet gehuwd bent, heeft u niet automatisch het gezamenlijk ouderlijk gezag over uw minderjarige kind(eren). In dat geval heeft de moeder het eenhoofdig gezag. Als u - als mede-ouder - het gezamenlijk ouderlijk gezag wilt verkrijgen, moet u samen een verzoek bij de rechtbank indienen. Als de ouder met het gezag hiervoor geen toestemming geeft, dan kan de andere ouder de rechtbank vragen om alsnog het gezag over het minderjarige kind te verkrijgen. Normaliter zal de rechtbank dit toewijzen, omdat gezamenlijk gezag het wettelijke uitgangspunt is. Er zijn echter ook situaties denkbaar waarin de rechtbank oordeelt dat het - in het belang van het kind - het beste is dat de moeder het eenhoofdig gezag houdt. Wilt u het gezag over uw kind of kinderen wijzigen? Of heeft u vragen over de invulling van het gezag en de rechten en plichten die hiermee gepaard gaan? Neem vrijblijvend contact met mij op.
Ouderschapsplan
Als u samen het gezag heeft over uw kind(eren), dan bent u verplicht om een ouderschapsplan op te stellen op het moment dat u uit elkaar gaat. In het ouderschapsplan neemt u afspraken op over uw kind(eren), zoals de hoofdverblijfplaats, de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken, de wijze van informatie-uitwisseling over belangrijke onderwerpen en de kosten van verzorging en opvoeding (kinderalimentatie).
Zorgregeling/ omgangsregeling/ co-ouderschap
Ouders hebben recht op en de plicht tot omgang met hun kind(eren). Wilt u afspraken maken over de omgang met uw kind(eren) of verloopt de eerder vastgestelde omgangsregeling met de kinderen niet naar wens, dan kan een mediationtraject uitkomst bieden. Indien mediation niet mogelijk zijn, dan kunt u de rechtbank vragen een omgangsregeling vast te stellen of te wijzigen. Dit is eveneens mogelijk als u niet getrouwd bent geweest. Een omgangsregeling geldt in principe totdat het kind 18 wordt.
Af en toe kan het nodig zijn om de omgangsregeling aan te passen. Dit kan met wederzijdse toestemming, zonder tussenkomst van de rechter. Ouders kunnen dit samen op papier zetten en ondertekenen, maar het is raadzaam om de wijzigingen met hulp van een advocaat of mediator schriftelijk in een aangepast ouderschapsplan op te nemen.
Wilt u hulp bij het opstellen van een ouderschapsplan? Wenst u een goede regeling voor uw kinderen vast te (laten) leggen, zoals een omgangsregeling? Of heeft uw andere vragen over de invulling van de uitvoering van het ouderschap? Neem vrijblijvend contact met mij op.
Overig
Ik sta u graag bij in procedures over een ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing.
Financiën
Kinderalimentatie
Ouders zijn wettelijk verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van hun kind(eren). Na de scheiding vervalt deze verantwoordelijkheid niet. Als ouders uit elkaar gaan, moeten ze hiervoor een financiële regeling afspreken: kinderalimentatie. De alimentatieplicht geldt tot uw kind 18 jaar wordt. Daarna geldt een voortgezette onderhoudsplicht voor de kosten van levensonderhoud en studie tot uw kind 21 jaar wordt.
De hoogte van de kinderalimentatie is afhankelijk van het inkomen tijdens het huwelijk of de relatie, van hetgeen uw kinderen nodig hebben en welk bedrag u kunt betalen. Om het bedrag aan kinderalimentatie vast te kunnen stellen, heeft de overheid tabellen ontwikkeld waaruit wordt afgeleid wat de kinderen kosten op basis van uw financiële situatie. Dit heet de Nibud tabel.
U spreekt met uw partner af hoe u de kosten van de kinderen na de scheiding verdeelt. Zo kunt u ervoor kiezen om een bedrag aan kinderalimentatie af te spreken zodat hieruit de kosten van de kinderen worden betaald. Ook is het mogelijk om een kinderrekening te openen. De kosten van de kinderen worden van het saldo op deze rekening betaald. Het saldo op de rekening wordt gevoed door maandelijkse stortingen van de beide ouders naar rato van ieders draagkracht.
Graag bekijk ik samen met u welke regeling het meest passend is voor uw (financiële) situatie). De afspraken die in onderling overleg worden gemaakt over de verdeling van de kosten van de kinderen, worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant en het ouderschapsplan. Lukt het niet om hierover afspraken te maken, dan beslist de rechtbank hierover.
Partneralimentatie
Als gevolg van de scheiding kan er een verplichting ontstaan van de ene echtgenoot om aan de andere echtgenoot partneralimentatie te betalen. Dit zal het geval zijn als de ene echtgenoot meer verdient dan de andere echtgenoot of als er maar één partner is die inkomen genereert. De hoogte van de alimentatie hangt af van wat de alimentatiegerechtigde nodig heeft (behoefte) en wat de alimentatieplichtige kan betalen (draagkracht). De behoefte wordt bepaald door de welstand zoals die tijdens het huwelijk is opgebouwd. De draagkracht wordt aan de hand van vaste richtlijnen die door de rechtbank worden gehanteerd.
In het algemeen wordt de wijze van berekening van de partneralimentatie als ingewikkeld ervaren. Ik kan u goed begeleiden in het opstellen van de juiste berekeningen.Is het echtscheidingsverzoek na 1 januari 2020 ingediend bij de rechtbank? Naar huidig recht is de duur van de partneralimentatie in beginsel maximaal de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaar. Dit betekent dat wanneer u acht jaar bent gehuwd, de alimentatieverplichting in beginsel vier jaar zal duren. De rechter kan een langere termijn bepalen, voor zover die langere termijn niet langer duurt dan vijf jaar.In een aantal gevallen geldt een afwijkende duur van de partneralimentatie. Meer informatie hierover is te vinden bij veelgestelde vragen.
Onder het oude recht (bij echtscheidingen die voor 1 januari 2020 zijn ingediend) is de alimentatieduur indien er geen kinderen zijn en het huwelijk korter dan vijf jaar duurt, net zolang als het huwelijk heeft geduurd. Als er kinderen zijn en/of het huwelijk duurt langer dan vijf jaar, dan geldt in principe een alimentatieverplichting van twaalf jaar.
Verdeling de (beperkte) huwelijksgoederengemeenschap
Nieuw recht
Bent u na 1 januari 2018 getrouwd? Dan vallen privévermogen en privéschulden die u al had op het moment van het huwelijk niet in de huwelijksgemeenschap. Tenzij deze al gemeenschappelijk waren bij het ontstaan van de gemeenschap, zoals een gemeenschappelijk woonhuis. Ook erfenissen en schenkingen vallen niet langer meer in de gemeenschap, tenzij de erflater/schenker een insluitingsclausule heeft opgelegd. Ook erfenissen en schenkingen vallen zonder insluitingsclausule niet (meer) in de gemeenschap.
Oud recht
Bent u voor 1 januari 2018 getrouwd? En heeft u voor of tijdens het huwelijk (of geregistreerd partnerschap) geen (huwelijkse) voorwaarden opgesteld? Dan bent u automatisch gehuwd in gemeenschap van goederen. Dat betekent dat alle vermogensbestanddelen (liquide middelen en overige bezittingen zoals huizen, voertuigen, inboedel, kunst, aandelen en bedrijven) in de huwelijksgemeenschap vallen en - in geval van scheiding - bij helfte verdeeld moeten worden.
Dit geldt ook voor privérekeningen, privébezittingen en schulden, ongeacht of ze voor of tijdens het huwelijk zijn verkregen of zijn ontstaan. Een uitzondering hierop vormt een schenking of erfenis met zogenaamde uitsluitingsclausule.
Wanneer een echtgenoot tijdens het huwelijk met zijn kennis, vaardigheden en arbeidinspanningen pleegt ten behoeve van vermogen dat niet tot de gemeenschap behoort, moet het resultaat van deze inspanningen ten goede komen aan de gemeenschap. In dat geval ontstaat er een vergoedingsrecht ten gunste van de huwelijksgemeenschap. De omvang is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Heeft één van de echtgenoten voor het huwelijk al een BV, dan vallen de aandelen van die BV niet in de gemeenschap. De waarde toename vanaf het huwelijk ten gevolge van de arbeidsinspanningen van de onderneming dient echter te worden vergoed aan de gemeenschap. De grondgedachte achter deze regeling is dat de echtgenoten de vruchten van arbeidsinspanningen gedurende het huwelijk samen delen.
Wilt u gaan scheiden? Of heeft uw partner aangegeven te willen scheiden? Graag bespreek ik met u of de door u gewenste verdeling haalbaar is en of hier fiscale haken en ogen aan kleven. Als een van beiden bijvoorbeeld de koopwoning wil overnemen, is het verstandig om een taxatie te laten verrichten en te onderzoeken of de bank meewerkt aan deze toedeling aan een van beiden. Als er een onderneming in de gezamenlijke boedel valt, wordt in het algemeen een fiscalist en/of een business valuator benoemd om tot een waardering te komen. Ik werk samen met een aantal kundige financieel specialisten, die geraadpleegd kunnen worden, ook als het tot een procedure komt.
Afwikkeling huwelijkse voorwaarden
Indien er voor of tijdens het huwelijk (of geregistreerd partnerschap) huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld, dienen deze bij de scheiding afgewikkeld te worden. Het is belangrijk dat er goed naar de inhoud van de huwelijkse voorwaarden gekeken wordt. Partners zijn zich vaak niet bewust van de precieze inhoud van de huwelijkse voorwaarden. Het is daarom raadzaam uw huwelijkse voorwaarden periodiek te laten beoordelen. Dit kan door een notaris of een familierechtadvocaat. Alleen een notaris kan de voorwaarden aanpassen.
Pensioen
Een scheiding of ontbinding van het geregistreerd partnerschap heeft gevolgen voor het ouderdomspensioen dat is opgebouwd. Op basis van de Wet Verevening Pensioenrechten dient het tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen verdeeld te worden. Dat pensioen wordt uitgekeerd als de pensioengerechtigde met pensioen gaat.
Het is mogelijk om bij huwelijkse voorwaarden of convenant hiervan af te wijken. Er kan een ander verdelingspercentage of andere periode (dan de huwelijkse periode) worden afgesproken. Het is mogelijk dat de pensioenuitvoerder de partner die aanspraak maakt op de pensioenverdeling rechtstreeks uitbetaalt. Daartoe moet u binnen twee jaar na de scheiding het formulier ‘mededeling van scheiding in verband met de verdeling van ouderdomspensioen’ naar de pensioenuitvoerder sturen.
Het is ook mogelijk in onderling overleg (en met toestemming van de pensioenuitvoerder) te kiezen voor conversie van het ouderdomspensioen. Bij conversie wordt het deel van het ouderdomspensioen dat na verdeling toekomt aan de andere partner definitief omgezet in een eigen aanspraak op pensioen. In dat geval is de ingangsdatum en hoogte van het pensioen niet langer afhankelijk van het al dan niet in leven zijn van de ex-partner. Ik adviseer u graag over de voor- en nadelen van conversie van het ouderdomspensioen en bekijk welke oplossing in uw situatie het gunstigst is.
Bijzonder partnerpensioen
Mogelijk bestaat er na de scheiding recht op bijzonder partnerpensioen. Of hiervan sprake is, hangt af van de pensioenregeling die van toepassing is. In het geval van opbouw van partnerpensioen op risicobasis zal de pensioenopbouw bij echtscheiding vervallen.